sabato 7 giugno 2014

Unu punzu de trigu e tres pumuterras


de Giuliana Bacciu


B’aiat una olta un' òmine chi viviat chin sa muzere e sos tres fizos in d'una domo povera.
Si poniant bestimentas tappuladas e manigaiant frutta, tzicoria e lattaredda chi regoglian in campagna. S’òmine andaiat in subra e in giosso de su renniu in chiIca de unu tribagliu.
Ma colzu de isse fin tempos critigos pro tottu.
Una die, su pover’òmine aiat busciadu in sa buttega de unu caltzulaiu nende: “Apo a tribagliare pro te notte e die, si tue in ciambu faghes sas iscarpas a fìzos mios”. “Mi dispiàghet ma no tenzo tribagliu nemmancu pro me, ed est già meda si resesso a balanzare unu bìcculu de pane”, li aiat rispostu cuddu.
Delùidu ma no ressignadu, aiat toccheddadu in sa janna de su furraju, nende: “Apo a tribagliare pro te notte e die, si tue in ciambu mi as a dare su pane pro fìzos mios”. Ma finzas su furraju appenadu li aiat rispostu: “Nde tenzo dolu, ma no ti poto dare su chi pedis ca no ch’at tribagliu fìnzas pro me”.
Si fit presentadu finzas dae unu mastru de cosire, repitende: “Apo a tribagliare pro te notte e die si tue in ciambu faghes sa bestimenta a fìzos mios”. Ma fintas su mastru de cosire attristadu li aiat rispostu chi no podiat.
S’òmine, a poi de èssere andadu peressi peressi in tottu su renniu, toccheddende in donzi janna pro pedìre tribagliu, si fit sèttidu isporadu supra de una pedra pessende a comente aiat pòtidu dare a manigare, bestire e cartare a fizos suos.
Duas lagrimas li fin faladas in sas cavanas e las aiat bidas una feminedda betza chi fit passende incue.
Si fit avvicinàda e li aiat dimandadu: “Proite est pianghende vostè?”.
S’òmine aiat nadu a sa fèmina anziana chi fit tristu ca no agattaìat su modu de bestire,de cartare e de dare a manigare a fizos suos.
Sa feminedda cummòvida li aiat nadu: “Mi dispiàghet no so una fada, e no appo nudda de bos dare si no unu punzu de trigu e tres pumuterras, ma si vostè los ad'a ischire contivizare an'a bastare”.
S'òmine aiat postu tottu in sa taschedda, e cando fit pro la ringrasciare, no bi fit piùs, aiat bidu chi fit iscompàrfida.
Cando fit torradu a domo sua, aiat recontadu a sa muzere e a sos fizos de s’istranu incontru chin cussa betzedda e de s’insòlitu regalu chi li aiat fattu.
Su piùs minore, chi fit abbistu meda aiat nadu: “Babbu, mi est bènnida una bidea, sighimu a manigare frutta e lattaredda e piantamus su trigu e sos pumuterras!”
Sa proposta fit piàghida a tottu e s'incras aian incomintzadu.
Aian fattu sos sùlcios in su tirrinu e aian semenadu su trigu. Aian fattu àteros sùlcios e a poi de àere divìdidu sos pumuterras in tres, in battoro e in chimbe pezzos, nde aian postu unu in donzi bucu chi poi aian pienadu de terra.
Donzi die contivizaen su chi aian piantadu, e cando fin ispuntadas sas primas frueddas, si fin postos a gridare de allegresa.
Ma una die si fi pesada una temporada mala. Su chelu fit diventadu chijinattu che piumbu. Nues mannas iscurrizaen in s'àera isprejonende buttios mannos de abba. Tronos e làmpidas infuriaent tottu sa notte, iscadenende mamentos de isprammu.
Dae sas teulas segadas de sa cabertura, uttiàet s'abba ainintro de sa domo. Su Pover’òmine chin sa muzere e sos fizos aian ispostadu sos lettos in sos trettos asciuttos e tentàen de tappare sos bucos a sa belle menzus.
Cando sos fizos istraccos, si fin drommidos, s’òmine aiat nadu a sa muzere: “Creo chi Cust’abba ch’at a mundulare sas frueddas e chin issas fìntzas s’isperantzia nostra!” 
“Tene fìdùtzia in su chi at nadu sa betzedda!” Li aiat rispostu sa muzere senza bi crèere nemmancu issa. Affines istraccos si fin drommidos issos puru.
S’incras fin istados ischidados dae su cìulu de sos puzones e dae sos rajos de su sole chi passaian in mesu a sas carpiduras de sa cabertura e de sa janna. 
Su fizu pius mannu aiat nadu: “Babbu, ite at a èssere sutzessu a sas piantinas, dopo s'abba de istanotte?“. “No l'isco nemmancu jeo” Aiat rispostu su babbu, puro si in coro sou timìat de no agattare pius nudda.
Su pius minore, chi fit già andadu a bìdere, aiat gridadu: “Lestros, lestros benìde a bìdere!!!”
Fin andados tottu chin su coro in buIa, cunvintos de agattare solu disaccattu e iscoramentu, ma intamen de àteru aian agattadu sos fundos de su pumuterra diventados mannos e sas ispigas de su trigu pijadas dae su pesu pro sa bundantzia de sos ranos de trigu grogos e maduros già prontos a sa messadura.
In su mamentu de sa regòglida, cando aian isterradu sos pumuterras aian appuradu chi donzi pianta nde tinìat prus de chentu, e donzi ispiga tinìat prus de milli ranos de trigu.
Aian ammuntonadu una montagna de pumuterra e cando aian maghinadu, aian pienadu piùs de milli saccos de farina.
Dopo àere arribadu s’iscorta pro tottu s’annu, aian bèndidu s’avanzu e fin diventados riccos.
Fin andados a istare in d'unu casteddu, si aian comporadu tantas cosas de manigare, finzas sa turtas chin sa crema, e aian comporadu bestimentas e iscarpas pro donz’unu.
Dae tando, aian detzisu de piantare donzi annu unu punzu de trigu e tres pumuterras e fin diventados sempre piùs riccos.
Cando si appresentaet incue calchi limusinaju, a poi de li àere pienadu unu saccu de donzi bene de Deus, li dian unu punzu de trigu e tres pumuterras nende: “Si lu as’a ischire contivizare ti at a bastare”.
Custa istoria fit sìghida a s'infinidu. Donzi pòveru fit diventadu riccu e donzi riccu fit diventadu pessone ‘ona, finzas a cantu fin vìvidos tottu diciosos e cuntentos.


Menzione speciale XXXII Premiu Logudoro 2013 - Ozieri


Nessun commento:

Posta un commento