Unu corfu de forthuna
de Tommasu Esca
Unu contu imbentatu dae su veru.
Tziu Jacheddhu, candho itti minore, comente a sos atteros
pitzinneddhos, in sos meses de aprile e maju, candho cuminzait a caentare
s'aghera, jocait a tenner thilichertas chin d'unu lathu attu chin d'una camba
de arraine.
Sos cumpanzeddhos nariana chi una vorta adiat tentu e
juttu a ispassiu una bella thilicherta a duas coas. Pro tottus cantos, tandho,
itti unu sinnale orte de pessone forthunata in sa vita sua.
A bi pessare oje, in betzesa e garrigu de anneos, sa
forthuna o sa manu divina, l'atta assistitu abberu. Onzi annu, in sa comunidade
sua, su battoro de Sant'Andria, si acchet sa missa e s'ammentu de sos zovanos
de sa viddha chi ana pertu sa vita issoro in gherra.
Issu, Jacheddhu non bi mancait mai a cuss'impinnu.
Lassait bestias e campannas ca cussa die itti solu pro custa tzerimonia.
Deviat torrare grassias a Deus e a chie l'adiat atzuatu a
facchere in modu chi su numene suo non essseret istatu iscrittu in sa petra de
s'ammentude sos mortos in gherra.
Pro cussu motivu, a gherra incumintzata, mancu attos sos
degheott'annos, l'adiana arruolatu comente marinaiu in s'isula de Maddalena.
Ini battor frates mascros e issu su prus minore.
Tottus ini moffitos a facher gherra comente sordatos e
aiana lasatu su babbu mesu tzecu e sa mama chin sorres minores, chin pacu
proendha.
Dopo paccu tempus chi itti arruolatu, at connotu unu de
sos capos e ischindhe de sa zovana edade e de sos probremas de sa familia
issoro, si lu agasazait comente unu izzu suo e li chiriat vene. Custu
brav'omine l'adiat atzuatu a li dare carchi lissenza curzia pro atzuare su
babbu in sa messaria, a semenare e poi messare tricu e oriu e atteras
provvistas de incunza..
Torrandhe in servitziu, mancari b'adiat bisonzu peri in
domo sua, non moviat mai a manos iscuttas. A cust'ispetzia de babbu novu che li
juchiat carchi junta de vasolu e de ava sicca chin unu paccu de pane carasatu e
carchi cantzu de casu. Issu puru e sa familia mandhicain a tessera, su tantu de
non morrer de sa gana. Non si nde potiat ispomporoddhare issu e sa mutzere. Pro
carchi die asseriaini sa gana e su bisonzu chin carchi minestronata de ervas,
chin granu. Sos atteros frates prus mannos de Jacheddhu ini isparthinatos in sa
Gaddhura In su portu de Maddalena, in rada bit una nave de gherra,
cacciatorpediniera chi itti de appotzu e a difesa de naves prus mannas de
iscortare. Jacheddhu itti destinatu chin s'incaricu raru suo, a cussa bestia de
gherra marina, semper prontos a parthire a su primu allarme.
Maddalena itti prena de marinaio sardos e peri paesanos.
Peri tra cumpanzos non si allegait de atteru. Si deviat acchere su possibile
pro non si imbarcare in cussu bastimentu de gherra marina.
Su Guvernu Italianu adiat appena firmatu s'armistiziu e
sos tedescos ini vocandhe occu de tottue e minethandhe a tottus. Peri cussu
brav'omine de sa logistica bi l'adiat nattu a Jacheddhu de acchere in modu de
no artziare a sa cacciatorpediniera. Ischiat chi sos tedescos de intundhu ini
minethandhe de la brincare in d'unu caddhu de occu, si la vidiana issindhe de
su portu.
Mussolini si itti appena ughittu dae Roma e sos italianos
ini lassndhe sos tedescos a gherrare contra mesu mundhu. In cussas dies de
abbuluthiu, it parthitu s'ordhine de artu a che ispostare sa perla de su mare
de sa marineria italiana, sa Corazzata Roma dae su portu de La Spezia in
Sardinna, pessandhe chi gai itti prus a sicuru. Candho este arribatu s'ordhine
de parthire chin sa cacciatorpediniera pro atzuare e cuccutzare sa Corazzata
Roma chi si itti accurtziandhe a sas costas sardas, s'amicu caru de sa
logistica che at fattu muttire Jacheddhu chi it de guardia in d'una polveriera
de s'isula de Spargi.
L'ata tiratu a bandha e li at nattu: <<Ascurtami vene
Jachè, soe arrischiandhe peri jeo sa vita mea pro ti azzuare a ti fughire dae
morte sicura. Solu jeo isco chi crasa a mesudie, sa cacciatorpediniera devet
parthire chin tottu su personale militare e tottu s'armamentariu de gherra. Che
devet sicchire sa Corazzata Roma, sa prus manna de sa Marina Italiana chi si
este accurtziandhe a sa Sardinna.
Chin s'incaricu chi tenes tue bindhat atteros duos chi
sono de custa zona e sono bene accothattos.
Su chi devet parthire de sicuru ses tue. Si ti cheres
sarvare ascurta a mie e non dhe alleghes chin nessunu. Istasero, comente torras
a su Cumandhu tuo, acche dimandha de unu permissu curtziu de 24 oras, pro viere
a babbu tuo e a frates tuos chi venini a ti achere una visita. Este prus che
sicuru chi ti lu ana a dare, ca galu niunu ischiti de custa novidade. Appena
tenes in manu su permissu, de chin notte, essi de sa caserma e ti attracas in
loccu chi nessunu ti potat atzappare. Poneti in fora de viddha, in loccu artu
chi potes viere su portu e sa cacciatorpediniera. Piccati iffatu carchi cosa a
mandhicare e no essas a fora finas a candho sa nave de gherra no este parthita
e ch'este foras de portu.
Sa bona forthuna ti la deves travallare peri tue>>,
Jacheddhu itti isprammatu e assuconatu, ma si cheriat mantenner cara sa vita
sua. Gaj at fattu comente l'at cussitzatu s'amicu caru. Atta sa dimandha de su
permissu e cuntzessu, no at serratu occru pro tottu notte. Avreschendhe, a sa
murra muta chin tottus, este issitu de sa caserma e si este attracatu in supra
de un'artura foras de Maddalena.
Arribatu s'ordine de parthire, sas sirenas allutas de sa
caserma ini ispantosas a s'allarme e pariat iscoppiandhe sa vine de su mundhu.
Su Cumandhu chircait a Jacheddhu chi non si atzappait, ne in chelu e ne in
terra.
Ana mandhatu rundhas a lu chircare intro e Maddalena,
Caprera e a Spargi, iffatu de iscoglios de mare e fintzamentas a Palau, ma no
it contu issoro. Jacheddhu non si atzapait in loccu sacratu e sa nave dipiat
parthire peri senza de issu.
A vortadie mannu, candho sa cacciatorpediniera iti oramai
issita de portu e non si vidiat prus in mare, Jacheddhu est torratu a issire in
mesu e zente. Appena l'an piscatu sos uffitziales suos l'ana postu sutta
interrogatoriu, ma cussu permissu de 24 oras chi issos mantessi l'adian datu
itti sa sarvesa sua.
Sa notte mantessi, accurtziu de s'Asinara, sa digrassia
manna chi tottus timiana si este avverata..
Sa cacciator pediniera issoro e atteras de appotzu e sa
Corazzata Roma, tottus affundhatas de sos aereos de gherra de sa Lutwaf tedesca
e prus de 1.300 sordatos e marinaios zovaneddhos italianos e sardos sono mortos
a moddhe in mare e in mesu e s'occu de sa battalla.
Como, leghendhe custu contu imbentatu da e su veru,
cadaunu cumprendhet su motivu pruite Jacheddhu, peri vetzeddhu e illacrimatu,
in custa die notita, torrat grassias a Deus e a s'anima vona chi l'at sarvatu
sa vita istrviandelu de accher fine mala.
Nessun commento:
Posta un commento