Unu
cantu de unu pastore perdiu in d’una tanca manna de Sardigna
Ammentos
de Giacomo Leopardi
de
Vincenzo Pira
Ite
aches tue, luna, in su chelu?
Narami
ite aches, callià o luna?
Naschis
su sero e andas
pompiande
sas tancas
e
apustis ti che cuas.
Non
che ses gal’istraca
de
andare sempere
in
sa propria andaledda ?
Galu
istichìa, pèrdia,
a
pompiare custas vaddes ?
Assimizat
sa vida tua
a
sa vida de su pastore.
Pesat
chito su manzanu,
moffet
su tatzu in sas tancas,
pompiande
a innedda
ateros
tatzos,
pasculos
e funtanas;
Poi
istracu si pasat su sero:
attera
cosa mai no ispettat.
Narami,
o luna:
a
ghite alet sa vida de su pastore,
e
sa vida nostra po tene ?
Narami
:
a
n’ue andat custu andonzu a curzu,
in
su camminu chene ine ?
Etzu,
biancu, malàidu,
mal’estiu
e iscurtu,
chin
d’unu pesu in palas,
po
montes e baddes,
in
predas a punta,
in
zassos d’arena,
in
tremenes,
in
su entu,
collind’abba,
e
cando lompet s'ora,
cando
astrat,
fuit
a innedda,
fuit
isalenau,
che
colat frumenes e poios,
urruet,
s’arrizat,
allestrat
su passu,
chene
pasu e reposu,
Istratzolau,
ertu;
a
sa vine che lompet,
fortzis,
a
n’ue est s’andaledda zusta.
E
in ue s’est vista s’istrachitudine ?
Una
nurra chi ponet a timere,
cantu
est manna,
e
una orta urrutu,
s’ichirmeticat
tottu.
Luna
virzine,
asi
est sa vida mortale.
Naschit
s’omine zai istracu,
e
timet sa morte
dae
su primu prantu.
Sufrit
dae derettu pena e abolottu
a
sa mamma e a su babbu lis tocat
a
lu cossolare po essere naschiu.
Creschende,
donnia
tantu,
zelat
de pranghere
ma
non de essere omine:
Atera
cosa prus bella
non
podent facher sos mannos a sos fitzos.
Ma
puite si sighit a naschìre ?
Puite
custa vida
chi
at bisonzu de cossolu?
Si
sa vida est malasorte,
puite
cust’ispera ?
A
tie o luna ti naro
gosi
bivimus ispettande ‘e morrere.
Ma
tue non moris mai,
e
forzis cust’allega non ti tocat.
Peri
tue, sola,
eterna
peregrina,
apessamentà,
forzis
comprendes custu modu de bivere,
patinde
e suffrinde;
Custa
menera de morrere,
irmenticande
chie semus,
maltrattande
sa terra,
perdende
donnia cumpanzia.
E
tue zertamente comprendes
su
puite de sas cosas,
bides
su fruttu de su manzanu e de su sero,
de
cantu siat mudu e mannu
s’andonzu
in su tempus.
Tue
ischis, de zertu
a
cale durche istima ridet su eranu,
a
chie l’atzuat sa balentia,
o
acatat su ierru astrau.
Ischis
milli cosas,
milli
e prus,
peri
sas istichìas a unu poveru pastore.
A
bortas ti pompio,
muda
in
sa tanca manna,
e
mi paret de che lompere a su chelu;
Dao
cara a sa roba
andande
a n’ue cherzo ieo;
cando
pompio sos isteddos luchentes
mi
naro in su pessamentu:
a
ghite torrat tottu custu ?
Ite
achet s’avra chene ine,
o
cussu enticheddu lenu ?
Ite
cheret narrere custa soledade manna ?
E
zeo ? Chie soe ieo ?
Oje
resonande solu :
mannu
e cretiu,
dae
sos medas de familia;
sempere
achende,
andande
e beninde,
dae
chelu e dae terra,
chene
pasu.
E
tottu torrat.
A
ghite servat su ‘ene
non
beresesso a l’ischire.
Ma
tue, de zertu,
zovana
immortale,
connosches
tottu.
Custu
ieo ia l’isco e lu connosco
Ca
sos ziros eternos,
non
sont po mene,
forzis,
po calicun’ateru.
Po
mene sa vida est male.
Oi
su tatzu miu pasande,
oi
biada ‘e tene,
ca
non connosches affannu!
Cantu
mi disitzo a essere che a tie!
Non
solu ca ses chene pena
e
andas chene cadena;
e
donnia prantu
e
donnia dannu,
ti
ch’irmeticas derettu;
Ma
galu e prus
ca
non connosches tristura.
Cando
ti achent umbra,
in
mesu de nues
tue
ses prachida e cuntenta;
e
bona parte de s’annu
che
la colas chene pena.
Ma
cando peri ieo,
mi
seo in terra,
unu
fastidiu mi pesat in mente,
unu
isprone mi punghet
e
non be resesso a acatare pache.
Non
soe pedinde nudda,
no
appo, intas a como,
resone
‘e pranghere.
Cantu
ses in bona sorte,
non
disco e non lu poto narrere.
E
zeo po pacu soe cuntentu,
chin
sa roba mia,
e
non naro nudda.
Si
podias allegare
ti
podia dimandare,
narami:
puite
dromminde,
chene
pena,
pasande
unu pacu
li
bastat a donnia pecus ?
Si
ieo mi ponzo a pasare
sa
tristura si m’ imbodiat.
S’ appapiu sas alas
e potiu olare in sas nues
contare
sos isteddos
unu
a unu,
o
comente unu lampu
sartande
dae unu locu s’atteru,
ippi
istau prus cuntentu,
erveches
amicas,
prus
alligru,
candida
luna.
O
forzis si m’irballo,
pompiande
sa sorte de sos ateros,
su
pessamentu miu:
forzis
in carchi modu,
in
cale locu siat,
in
cuile o in sa rutta,
est
malasorte
po
chie est naschiu
in
sa die de su propriu nadale.
Nessun commento:
Posta un commento